ABD'nin ( eyaletine) Haraç Verdiği Tek Üke: Osmanlı İmparatorluğu

ABD'nin  ( eyaletine) Haraç Verdiği Tek Üke: Osmanlı İmparatorluğu

Akdeniz, bir Osmanlı göldür.

1876 da İngiltere'den bağımsızlık alan ABD, Akdeniz ve Atlas okyanusu kıyılarında ticaret yapmak ister.

Bu maksatla Kongre’nin görevlendirdiği diplomatlar, 1786 Temmuz’unda Fas ile Arapça metinle anlaşma imzaladılar ve Sultan’dan Amerikan gemilerinin Fas limanlarını kullanmaları iznini aldılar. AB'nin Akdeniz’deki ilk anlaşma budur ve Osmanlı Devleti ile henüz böyle bir anlaşma yapılmamıştı ama Amerikan ticaret gemileri Akdeniz’e gelirler.

Gelirler fakat düzgün de durmazlar ..

1793 de Akdeniz'e izinsiz giren 11 Amerikan gemisiyle korsanlar; Cezayir, Trablus ve Derne kıyılarına saldırarak terör estirmek ister.

Cezayir'deki Osmanlı adına hareket eden kuvvetler karşı koyarak korsanları püskürtüp gemileri ve 119 kişilik mürettebatını da ele geçirir.

Amerika, egemen bir devlete saldırmıştır..

Elbet bunun karşılığı olacaktır.

Amerika, gemileri Akdeniz'den çıkaramaz.

1795’te Joseph Donaldson başkanlığındaki bir Amerikan heyeti, Osmanlı otoritesi Cezayir Beylerbeyi (Cezayir Dayısı ) Hasan Paşa, ile anlaşma yaparlar..

(Hiçri 21'inci Safer 1210, Miladi 5 Eylül 1795 )Bu anlaşmaya göre Amerika Osmanlı'nın Cezayir Beylerbeyiliğine HARAÇ verecektir.

22 maddeden oluşan bu anlaşma ABD'nin yabancı bir ülke ile yaptığı İNGİLİZCE olmayan Tek antlaşmadır.

Anlaşma dili olarak OSMANLICA yapmak zorunda kalmış ve 29 yıl HARAÇ vermiştir.

Besmele ile başlayan ve “Bu belge dünyanın hâkimi, denizlerin ve karaların hükümdarı, kralların efendisi, sultanlar sultanı, imparatorlar imparatoru, Sultan Mustafa Han’ın oğlu Sultan Selim Han’ın dikkatli bakışları altında imzalanmıştır. Allah, O’nun hükmünü daimî kılsın” duasıyla devam eden amerikan tarihinde ikince defa İngilizce dışında TÜRKÇE olarak hazırlanan

Antlaşma;

1795’de Cezayir’de Amerika 'nın ilk başkanı George Washington tarafından imzalandı.

1796 Mart’ında Amerikan Senatosu tarafından da onaylanmıştır.

Anlaşmaya göre:

"ABD ' nin Cezayir Devleti ' ne, (Osmanlı'nın Cezayir Beylerbeyiliğine ) yıllık 642 bin dolar ' ı hemen verecek ve yaptığı ticari faaliyet içinde yıllık ücret verilecektir"

Gerekli mühimmat ve 36 topa sahip bir adet de fırkateyni teslim etmeye razı olan ABD, ilaveten yine her yıl, 21.600 dolar değerinde deniz araç gereci de Osmanlı'nın Cezayir beyler beyi kuvetlerine ' teslim edilecekti

Karşılığında Cezayir ' deki Amerikan mahkumları serbest bırakıldı ve Akdeniz ve Atlas okyanusunu Osmanlı adına kontrol eden Cezayir'de amerikan gemilerine Akdeniz ve Atlantik ' te ticaret yapma izni veriyordu.'

Amerika 'nın Cezayir Devleti' ne ABD Başkanı George Washington tarafından ödenen haraç miktarı , yapılan ticaretin % 29 idi.

ABD'nin Osmanlı Devleti'ne 1800 yılında ödediği haraç miktarı 2 milyon dolar olup, ABD'nin 1800 yılındaki toplam geliri 10 milyon dolardır.Yani ABD, 1800 yılında toplam gelirinin 1/5 'ini Osmanlı Devleti'ne haraç olarak vermiştir.

............

1800 yılına gelindiğinde Kaptan William Bainbridge, Cezayir’e Amerika’nın yıllık haracını ödemek için gelir.

Limana, Amerikan bayrağı çekili gemisiyle giremeyeceği hatırlatılır.

ABD bayrak indirtilir, yerine Osmanlı bayrağı çektirilir.

Ayrıca Haracın, doğrudan doğruya Sultan’a ödenmesi istenir.

Bu yüzden Kaptan Bainbridge kendisine eşlik eden Cezayir gemileriyle birlikte İstanbul'götürülüp devrin padişahı III. Selim’in huzuruna çıkartılır. Böylece iilk resmi Amerikan yetkilisi İstanbul’a böylece adımını atmış olur.

Öte yandan Amerika’nın Cezayir’e verdiği tavizler, Trablus Paşası Karamanlı Yusuf’un gözünden kaçmaz.

Çünkü kendisiyle anlaşma yapılamamıştır. O da ABD'den haraç ister. O sırada Başkan George Washington ölmüştür, yeni Başkan Adams’a yerine geçen başkanın ödemesi gereken 10 bin dolar özel haraç hatırlatılır. Daha sonra iktidara Thomas Jefferson gelir..

Artan haraç miktarının ödenemez boyuta gelmesi üzerine karşı saldırıya geçerek 1801-1805 yıllarında Trablus kıyılarında yıldırma operasyonları yapar.. Sonuç da Osmanlıya dolayısıyla Cezayir beylerbeyiliğine verdiği haraçtan kurtulur.

............

1780'li ve 1790'lı yıllarda, Akdeniz hala bir Türk Gölü iken ABD yolcu ve yük gemileri, Akdeniz limanlarına uğrayabilmek için Osmanlı Devleti'ne "haraç" vermiştir. Bu ABD'nin tarihinde verdiği tek haraçtır.

O dönem de Osmanlı'nın Müslümanlardan aldığı vergiye Öşür,gayrimüslimlerden aldığına ise" Haraç "deniliyordu. ABD'den alınan vergi,yapılan ticaretten alınan gümrük vergisidir.

https://www.facebook.com/1078263172313137/photos/a.1078267272312727/1272342982905154/?type=3&theater

//////////////////////////////////////